Materiały wprowadzające do pisania pierwszej pracy uniwersyteckiej

Krótki opis:

Przygotowałem zestaw wskazówek, informacji o wymaganiach formalnych i merytorycznych, narzędziach prowadzenia kwerendy, podstawowych pozycjach bibliograficznych dla osób z I roku studiów I stopnia, piszących swoje pierwsze prace uniwersyteckie tj. prace roczne z historii starożytnej. Część materiałów ogólnych może być przydatna również w pisaniu prac z innych epok, na kolejnych latach studiów.

Przyczyna wprowadzenia:

Prace roczne pisane w ramach przedmiotu „Wybrane problemy historii starożytnej - praca badawcza” mają wyjątkowo niski odsetek zdawalności. Wiele osób nie oddaje nawet pierwszej wersji pracy. Wydłużony czas między zapisami na pracę i spotkaniami wprowadzającymi (listopad) a typowym okresem, kiedy osoby studiujące piszą i przekazują pracę (maj – sierpień) powoduje, że przekazywane ustnie informacje podczas początkowych spotkań organizacyjnych są zapominane. Osoby studiujące na I roku również dopiero uczą się robić efektywne notatki, więc dużo informacji przekazanych ustnie im umyka. Praca roczna z historii starożytnej jest również często pierwszą w ich życiu wypowiedzią na kilkanaście stron z aparatem naukowym (przypisy, bibliografia), którą osoby studiujące przygotowują. Odczuwają zatem pewne zagubienie dot. dostępnych narzędzi, oczekiwanej formy i treści.

Oczekiwane rezultaty:

Oczekiwałem, że osoby studiujące nieobecne na spotkaniach organizacyjnych lub zapominające o wstępnych ustaleniach, będę mogły zapoznać się z oczekiwaniami dot. formy, treści, etapów przygotowania i narzędzi badawczych potrzebnych do napisania pracy rocznej. Oczekiwałem również, że osoby studiujące będą popełniać mniej błędów w pierwszej wersji pracy rocznej, takich jak: brak określenia systemu bibliograficznego, brak wprowadzenia porządku alfabetycznego, pominięcie krytyki źródła w tekście pracy itp. Wielokrotnie objaśnianie takich prostych wymagań przynosi często frustrację osobom studiującym i wykładającym.

Kolejne kroki:

Wskazane materiały stosuję od ok. 4 lat. Przekazuję je mailowo w plikach edytowalnych po pierwszym spotkaniu organizacyjnym, podczas którego każdy punkt omawiam z grupą osób zapisanych do mnie na pracę roczną. Najpierw przygotowałem ogólny wykaz. Stanowił gotową notatkę dla osób uczestniczących w spotkaniu organizacyjnym. Mogłem go również przesłać osobom nieobecnym na spotkaniu (niestety częsta sytuacja). Powtarzanie całego materiału osobom nieobecnym ustnie podczas indywidulanych spotkań jest nieefektywne czasowo przy ok. 25 osobach studiujących pod opieką u każdej osoby prowadzącej prace roczne z historii starożytnej. W drugiej kolejności zauważyłem, że mimo omawiania sposobu przygotowania bibliografii do pracy na innych zajęciach wspomagających np. na Wstępie do Badań Historycznych (WBH), przesyłane mi do sprawdzenia bibliografie były bardzo niskiej jakości (np. brak pełnego opisu – tylko same tytuły; brak ujednolicenia zapisu – różne standardy podane tak, jak skopiowano je z internetu, katalogu, książek; brak porządku alfabetycznego; porządek alfabetyczny wg inicjałów imienia autorów; brak standaryzacji spacji i interpunkcji; mieszanie polskiego i angielskiego opisu – np. „s(trony)” obok „p(ages), t(om) obok "v(olume)”; brak uwzględnienia artykułów z czasopism naukowych). Dla wielu studentów I roku studiów to są nowe umiejętności, których opanowanie wymaga dłuższego czasu i wielu ćwiczeń. W tej sytuacji przygotowałem bardzo prosty formularz zdawczy bibliografii, który klaryfikuje najważniejsze oczekiwania pod tym względem.

Korzyści:

Osoba wykładająca nie musi powtarzać całej procedury osobom nieobecnym na spotkaniu organizacyjnym i osobom, które nie robią notatek (ok. 30-60 minut na osobę). Osoby studiujące mogą spokojnie zapoznać się z jasnym, wypunktowanym materiałem (celowy układ dla maksymalnej zwięzłości i przejrzystości). Więcej osób oddaje bibliografię i pracę przynajmniej zgodną formalnie z oczekiwaną strukturą. W przypadku rażących sprzeczności, mogłem to łatwo wykazać osobie studiującej: np. przy posługiwaniu się „intuicyjnym systemem bibliograficznym” zamiast określonego opublikowanego systemu opisu wskazywałem, że prośba o wskazanie opublikowanego systemu była sformułowana w formularzu i została zignorowana. Praktyka ogranicza również liczbę koniecznych poprawek w pierwszej wersji pracy, jeśli osoby studiujące się do niej stosują.

Warunki niezbędne:

Należy odpowiednio dopasować elementy formalne pracy pisemnej, startową literaturę, narzędzia kwerendy, limity znaków, standardy opisu bibliograficznego i inne elementy do wymagań wybranego kierunku lub przedmiotu.

Trudności:

Osoby studiujące nie zawsze czytają przesłane materiały. Wówczas prace są nadal przesyłane w formie niezgodnej z oczekiwaniami. Czasem zalecenia są zapominane lub ignorowane, plik jest gubiony. Należy wówczas przesłać go ponownie. Niektóre osoby wykładające mają własne oczekiwania dot. struktury pracy rocznej i formułują inne oczekiwania wobec osób studiujących.

Dodatkowe informacje:

Wszystkim zainteresowanym gotowy jestem udostępnić przygotowany przeze mnie materiał.